سی و پنجمین نشست کمیسیون شهرسازی و معماری مجمع شهرداران کلانشهرهای ایران با حضور شهردار تهران، معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور، معاونان شهرسازی و معماری هجده کلانشهر کشور، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران و مدیران این حوزه به میزبانی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران برگزار شد. در این نشست مسائل کلانشهرهای ایران مطرح و مورد تعامل و هم اندیشی شرکت کنندگان قرار گرفت.
به گزارش شهرنوشت، پیروز حناچی، شهردار تهران در این نشست گفت: اجرای ایده‌آل کار در کلانشهرها سخت و پرعارضه است، از سوی دیگر بی توجهی به مسائل هم عوارض جبران ناپذیری دارد. ایده آل شهرداری این است که با عوارض و درآمدهای پایدار شهر را اداره کند. اما با این نقطه فاصله داریم و گرچه وابستگی به ساخت و ساز مانع تحقق این هدف در کوتاه مدت است، ولی حتی اگر سالی چند درصد به هدف نزدیک شویم باید به سمت آن حرکت کنیم تا بتوانیم کیفیت زندگی در شهر را افزایش بدهیم.
شهردار تهران گفت: یکی از عارضه های اصلی کلانشهرهای ما این است که ۹۵ درصد سرمایه گذاری در ۵ درصد مساحت اطراف کلانشهرها انجام می شود و همین موضوع مسائل زیادی را به وجود آورده است.
او با بیان اینکه ما در تهران از این بحران عبور کرده‌ایم، گفت: کلید حل این مسئله در دست شهرهایی است که در آستانه این مشکل هستند یا به تازگی از این مرز عبور کرده اند.
پیروز حناچی با بیان تجربیات جهانی درباره اعمال محدودیت در حریم کلانشهرهای دنیا به منظور مدیریت فعالیت و جمعیت در شهرهای اقماری گفت: ما نیز در تهران یک محدوده ۲۵ ساله داشته ایم که در آن هیچ نوع بارگذاری صورت نمی گرفته است، اما این محدوده زیربار رفت.
او همچنین با بیان تجربیات سفر به یونیدو از معاونان شهرسازی و معماری کلانشهرهای کشور خواست به حضور بین المللی و تحلیل اطلاعات کارهای انجام شده در کلانشهرها در بعد جهانی توجه داشته باشند چرا که این روش باعث افزایش تلاش ها برای ایجاد وضعیت بهتر می شود.
در همین رابطه حناچی گفت: در برلین و وین مدیریت پسماند دست بخش خصوصی نبود اما مدیریت نه چندان پیچیده ولی موثری در شهر داشتند.
او افزود: در فرهنگ ما هم دوچرخه وجود داشته و آئین نامه استفاده از دوچرخه داشته‌ایم. توسعه مسیرهای دوچرخه یکی دیگر از نکاتی بود که در کشورهای اروپایی دیده می شد.
حناچی هم چنین به موضوع لایحه منابع پایدار و ارزش افزوده در شهرداری ها پرداخت و گفت: از دوره وزارت شهرسازی بر روی این موضوع کار کردم و اکنون به جای خوبی رسیده و چند بند این لایحه در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، تقاضا می کنم سایر کلانشهرها هم نماینده های خودشان را در این حوزه فعال و توجیه کنند، چون فرصتی برای حوزه مدیریت شهری است و اگر به نتیجه برسد قدم بزرگی برای ایجاد منابع پایدار خواهد بود.
او افزود:اینها نقشه راه و ضمانت اجرای فعالیت های شما در حوزه شهری است.
حناچی با بیان اینکه فضای خوبی در دولت فراهم شده، گفت: سعی کنید از این فرصت استفاده کنید. ما در این مجلس به لایحه جدید نمی رسیم ولی از ظرفیت دولت برای انجام مأموریت هایی که در حوزه مدیریت شهری است استفاده زیادی می شود کرد.
شهردار تهران گفت: فضایی فراهم کنید که علاوه بر مدیران، کارشناسان ارشد و موثر شهرها فرصت برخورد با تجربیات جهانی را پیدا بکنند. ما نمی توانیم مثل جزیره عمل کنیم، چون گرچه راه حل ها شبیه نیست، ولی نقشه راه کلانشهرها شبیه است.
قوانین شهرسازی باید جزو قوانین پایه ای کشور باشد
در این نشست عبدالرضا گلپایگانی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران نیز گفت: امیدواریم بتوانیم با رایزنی و همفکری گرهی از گره های معضلات معماری و شهرسازی کلان شهرهای کشور باز کنیم، چرا که خرد جمعی می تواند به بهتر شدن شرایط کمک کند.
او افزود:بحث قوانین و مقررات معماری و شهرسازی یکی از مسائل بنیادینی است که نیاز به توجه جدی در نظام قانون گذاری ما دارد و مسئله اصلی کلانشهرها ضعف و کاستی در قوانین و مقررات است.
گلپایگانی گفت: قوانین شهرسازی باید جزو قوانین پایه ای کشور باشد. در حالی که اکنون قوانین شهرسازی و معماری کم تعداد و از سوی دیگر با هم در تضاد و تناقض هستند و پیکره واحد و منسجمی ندارند.
او افزود:قرار بود قانون جامع شهرسازی و معماری کشور تدوین شود، اما با اینکه کارها و مطالعاتی صورت گرفته اما سال ها بدون نتیجه مانده است و امیدواریم با کمک وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی بحث تدقیق و شفافیت قوانین پایه ای در حوزه شهرسازی و معماری پیگیری شود تا در ذیل آن به موضوع چگونگی اثرگذاری شهرداری ها در طرح های توسعه بپردازیم.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران گفت: ما به یک پیکره واحد و یکپارچه نیاز داریم تا وضعیت قوانین ناظر بر تحولات معماری و شهرسازی را سازماندهی کنیم.
او افزود: نکته ای که در بیانات مقام معظم رهبری در سند سیاست های کلی قانون آمده موضوع حرمت قانون بود و فرهنگ تمکین و احترام به قانون را باید بتوانیم به یک مطالبه عمومی تبدیل کنیم زیرا یکی از کاستی های اساسی احترام نگذاشتن به قانون است که تاکنون تبعات ناگواری از جنبه های مختلف داشته است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران گفت: تصور این است که شهرداری ها با ضوابط و مقررات می خواهند پول در بیاورند یا ضوابط صرفاً موانعی هستند برای اینکه مردم کارشان را انجام ندهند، اما قرار است مقررات دست و پای متخلفان را بگیرد.
گلپایگانی افزود: اگر قوانین شهرسازی را رعایت نکنیم نمی توانیم روی جایی که زندگی می کنیم اسم شهر را بگذاریم. اگر قرار است جایی پهنه سکونت باشد اجازه بدهیم کاربری مسکونی داشته باشد. استثناء در قوانین کار درستی نیست ضمن اینکه حرمت قانون را ابتدا باید در معاونت های شهرسازی و معماری حفظ کنیم تا دیگران هم به قانون احترام بگذارند.
او درباره مزیت تعامل و گفت‌وگو با سایر نهادها برای حل مسائل شهرسازی و معماری نیز گفت: ابتدا باید اعتماد ایجاد شود مثلاً ما در کلانشهر تهران مدیریت بافت و بناهای تاریخی را ایجاد کرده ایم و با استفاده از تعامل با سازمان میراث فرهنگی اکنون مدیر بافت تاریخی شهرداری تهران عضو شورای عالی میراث فرهنگی نیز هست. ما با تعامل نشان داده ایم شهرداری به دنبال تخریب بافت های تاریخی نیست و طی سالهای گذشته با تملک و بازآفرینی محدوده های مسئله دار تاریخی هزینه زیادی برای حفظ میراث فرهنگی کرده ایم.
گلپایگانی گفت:ما با تشکیل نهاد پایش و توسعه شهر تهران با همکاری شورای شهر، وزارت راه و شهرسازی و شهرداری تهران این همکاری و تعامل را ایجاد کرده ایم.
او افزود: تفاهمنامه ها و مشارکت نامه های همکاری، موثرتر از اصرار بر مدیریت یکپارچه صرفاً به وسیله شهرداری است.
گلپایگانی درباره عوارض ساخت و سازگفت: ما از ابزار عوارض باید برای هدایت طرح های شهری استفاده کنیم، اما نگاه شهرفروشی موضوع متفاوتی است و اگر بر اساس قانون سهم شهر را از کسی که از پروانه خود بهره می برد، بگیریم، شهرفروشی به حساب نمی آید بلکه کمک به توزیع مجدد ثروت است.
او با بیان اینکه خیلی از شهرها ظرفیت هایی ذاتی دارند گفت: در تهران سعی کردیم این مسئله را تعدیل کنیم اما با هجمه های تبلیغاتی و فشارهای قانونی و سیاسی به خصوص از طرف وزارت کشور مواجه شدیم. البته کمک هایی شد و نگرانی هایی وجود داشت که درباره این موضوع کلانشهرها می توانند با کمک وزارت کشور یک ساماندهی را انجام دهند تا به استیفای حقوق شهر و طراحی شهر کمک شود، چرا که عوارض قویترین ابزاری است که با آن می توان هدایت شهر را پیش برد.
کمیته مشترکی در وزارت کشور تشکیل شود
در این نشست معاونان شهرسازی و معماری کلانشهرهای کشور مسائل خود را مطرح کردند که در نهایت عزتی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری مجمع کلانشهرها در تجمیع نظرات گفت: برای اولین بار هم شهردار تهران و هم معاون وی شهرساز و معمار هستند، رئیس کمیسیون شهرسازی و شوراهای کشور نیز شهرساز است، همه این فرصت ها باعث می شود نسبت به گذشته روش و سیاق مدیریت شهری بهتر شود.
او افزود: اعضای حاضر که شامل نمایندگان هجده کلانشهر کشور هستند، نماینده حدود سی میلیون نفر از مردم ایران هستند و هشتاد درصد درآمد شهرداری ها از طریق این کلانشهرها تأمین می شود. به همین دلیل نتیجه این جلسات باید اصلاح روندها باشد.
عزتی گفت: مدیریت واحد شهری باید موجب رهایی از مسائلی باشد که نمایندگان کلانشهرها مطرح می کنند. دادن امتیاز برای گرفتن درآمد یکی از مسائل آزاردهنده ای است که در جلسات مطرح می شود. تراکم فروش یا تغییرکاربری دهنده جزو اسامی است که با آن خطاب می شویم.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری مجمع کلانشهرها افزود: تجمیع مسائل مطرح شده از سوی نمایندگان کلانشهرها ، فریز شهر به مدت طولانی و در نتیجه ایجاد رانت است. مصوباتی که نهادهای مختلف تصویب می کنند، حق و حقوق شهرداری و طلب از دولت، مصوبات شورای عالی شهرسازی که در هماهنگی با وزارت کشور نیست، مسئله حریم شهرهای کوچک مجاور کلانشهرها و مغایرت آن با نگاه مناطق کلانشهری، حذف نشدن کد روستاها بعد از الحاق به شهرها، موضوع نظام مهندسی که اکنون برای کلانشهرها تبدیل به معضل شده‌است؛ موضوع‌هایی است که باید به آنها توجه شود. پیشنهاد می کنم کمیته مشترکی در وزارت کشور تشکیل شود تا در آن همه بخشنامه ها، قوانین و ضوابط بررسی شوند تا در صورت نیاز حذف شوند.
کلانشهرها در جلسات تدوین بودجه حضور داشته باشند
در این نشست جمالی نژاد، معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور درباره برخی سرفصل هایی که باید به آن در حوزه شهرسازی و معماری توجه شود، صحبت کرد و گفت:
یکی از مشکلات ما در شهرها موضوع رضایتمندی از دستگاه های اجرایی است و با توجه به نوع فعالیت شهرداری ها جعبه سیاه رضایتمندی مردم حوزه شهرسازی و معماری است. در نتیجه نقش معاونت شهرسازی و معماری شهرداری ها نقش بسیار مهمی دارند.
او افزود: از گذشته های دور موضوعاتی چون هوشمندسازی شهرها مطرح شده و امیدوارم در جلسات آتی این موضوع نیز مطرح بشود.
معاون وزیر کشور گفت: جهت دهی شما در شهرداری بسیار مهم است، چرا که گاهی مطرح می شود برنامه ریزی شهرسازی ما توسط دلال ها انجام می شود.
جمالی نژاد در ادامه گفت: یکی دیگر از دغدغه های ما از ابتدای انقلاب مطرح شدن مکتب ایرانی اسلامی در حوزه شهرسازی و معماری بوده و متأسفانه خیلی از ساخت و سازها بر یک مکتب خاص مبتنی نیست و باید به این موضوع نیز توجه کنیم. گرچه مصوبه هیأت وزیران را داریم و اطلاعات خوبی ایجاد شده ولی همگی رها شده اند. با این حال قرار است دستورالعمل هایی تدوین شود.
معاون وزیر کشور گفت: اگر کلانشهرها در این حوزه اقدام کرده اند به وزارت کشور منتقل کنند.
جمالی‌نژاد افزود: موضوعات زیادی برای بررسی وجود دارد، رعایت مقررات شهرسازی، پیشگیری از تخلفات، اجرای موفق طرح های بازآفرینی شهری، توجه به سیما و منظر شهری، مناسب سازی، مسئولیت ماده صد و ماده سه، همه این موضوعات ما را وادار به حل مسئله می کند.
او با استقبال از تشکیل کمیسیون مشترک گفت:دغدغه های مطرح شده در دو حوزه در وزارت کشور در حال پیگیری است اما دلیل اینکه ما مصوبات مختلف و متنوع داریم انفعال معاونت‌هاست چرا که ما کمیسیون کلانشهر تهران و کمیسیون کلانشهرها را در وزارت کشورایجاد کرده ایم. اما تاکنون مصوبه ای به این کمیسیون ها نیامده است.
جمالی نژاد درباره موضوع بلاتکلیفی شهرداری ها بین وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی گفت: قانون به صراحت مشخص کرده هدایت و حمایت و نظارت بر شهرداری ها بر عهده وزارت کشور است.
او درباره بحث های قضایی شهرداری ها گفت: ما به تازگی جلساتی را با دستگاه های نظارتی چون قوه قضائیه و سازمان بازرسی و دیوان محاسبات گذاشته ایم.
معاون وزیر کشور در ادامه گفت: در حوزه مدیریت شهری، رئیس جمهور بر دو موضوع مهم بازآفرینی شهری و توسعه حمل و نقل عمومی تأکید کرده و اکنون زمان پیگیری این موضوعات است. زیرا به زمان آماده سازی بودجه ۹۹ نزدیک می شویم و نیاز است کلانشهرها در جلسات تدوین بودجه حضور داشته باشند.
بازآفرینی شهری یک فرصت بی‌نظیر برای حوزه شهرسازی و معماری است
سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر نیز گفت: تعامل برای حل مسائل شهری خوب است ولی اکنون باید برای مسائل تصمیم بگیریم و آن را حل کنیم و اینکه همه فقط مسائل را طرح کنیم چیزی را حل نمی‌کند.
او گفت: بازآفرینی شهری یک فرصت بی‌نظیر برای حوزه شهرسازی و معماری است و زمانی که رئیس‌جمهور علیرغم تنگناهای مالی آن را اولویت خود قرار می‌دهد در نتیجه وزارت کشور باید به وعده‌ها عمل کند. چراکه اگر این رویکرد شکست بخورد، رویکرد کیفی سازی و هویت بخشی شکست می‌خورد.
عضو شورای شهر گفت: در شهر تهران خیلی جاها نوسازی صورت نگرفته بلکه درجاسازی بوده که این کار برای بازآفرینی مسائلی را ایجاد کرده است.
او افزود:باید کمیته‌هایی چابک ایجاد کنیم تا مدل و سازوکار تصمیم‌گیری مشخص شود. وقتی جلسات تکرار شود ولی در عمل اتفاقی نیفتد باعث بی‌انگیزگی می‌شود.
نظر شما